NIEUWS

In het Reformatorisch Dagblad een uitgebreid interview met prof. dr. W. van Vlastuin naar aanleiding van zijn jongste boek over de betekenis van het begrip katholiciteit in gereformeerd perspectief. Van Vlastuin is van meet af aan geen fan van de Nationale Synode, maar is wel veel bezig met de thematiek van eenheid en katholiciteit. Hieronder enkele citaten uit het interview, dat in zijn volledigheid is te lezen op de website van het Reformatorisch Dagblad.

Waardoor bent u door dit onderwerp gegrepen?

„Ik ben opgegroeid in een oud gereformeerde gemeente, voor mij als kind dé kerk. Veel klasgenoten op de middelbare school behoorden tot de Gereformeerde Gemeenten. Regelmatig gingen ze naar jeugdbijeenkomsten en bondsdagen. Enerzijds was ik een beetje jaloers op hen, anderzijds vond ik hen licht. Zo ontstond mijn eerste reflectie op de kerk. Langzamerhand ontdekte ik dat oud gereformeerd zijn alles te maken heeft met ds. Ledeboer en ds. Boone, die beiden een grote betrokkenheid op de Nederlandse Hervormde Kerk hielden. Vanuit het verlangen naar eenheid en de weg van God in de geschiedenis van Nederland.”

Wat verstaat u zelf onder katholiciteit?

„Het begrip gaat terug op „heelheid” of „volheid.” Zo versta ik het ook. Een katholieke christen denkt vanuit het geheel. Dat heeft een universele dimensie –de wereldwijde kerk van alle eeuwen– en een kwalitatieve dimensie: de heelheid van het geloof, de orthodoxie. Bij elke scheuring van de kerk verlies je iets van de volheid van het geloof. In mijn boek gebruik ik het beeld van een bloem waar alle blaadjes uit getrokken zijn. Dat is de situatie van vandaag. We zien losse blaadjes in de vorm van denominaties. Die hebben iets te maken met de bloem, maar ze zijn het niet meer. Je kunt de blaadjes bij elkaar leggen, maar daarmee heb je de bloem niet terug. Het geheel is meer dan de som van de delen.”

Bestaat er wel zoiets als gereformeerd katholicisme, of is dat net als rooms-katholicisme ten diepste een tegenstelling in zichzelf (contradictio in terminis)?

„Voor mij is gereformeerd niets anders dan katholiek. De Schotse prediker John Duncan zei: „Ik ben eerst christen, daarna katholiek, dan calvinist, dan een voorstander van de kinderdoop en ten slotte voorstander van een presbyteriale kerkregering. Die volgorde kan ik niet omdraaien.” Dat is een houding die meer beoefend zou mogen worden, maar het zwakke van deze benadering is de suggestie dat het gereformeerde een verbijzondering van het katholieke is. Dat is nu juist niet katholiek. De Reformatie wilde het katholieke geloof en de katholieke kerk reformeren.”

„We zullen moeten erkennen dat we de kerk als lichaam van Christus kwijt zijn”, stelt u in uw boek. Dat is nogal een uitspraak.

„Ja, we zien wel denominaties, maar zien wij de kerk als lichaam van Christus? Door mijn onderzoek ben ik me nog meer bewust geworden van de gebrokenheid en mijn verlegenheid met die situatie. Aan de andere kant beleef ik nu bij het betreden van de kerkzaal op zondag bewuster dat ik in het lichaam van Christus en in de tegenwoordigheid van Hem treed. En dat het dáár moet gebeuren. De ontmoeting met God is er in de eerste plaats in de kerk, en pas in de tweede plaats in de binnenkamer. Deze volgorde is onomkeerbaar. In de kerk zijn we op de heiligste plaats in de wereld; de brandende braambos.”