NIEUWS

Dat een nationale synode doet alsof de verschillen er niet meer toe doen, gaat voorbij aan het feit dat christenen het over zo veel dingen eens zijn. Bij het schrijven van het credo was dat voor de opstellers een verrassing. Dat schrijft prof. Barend Kamphuis in het Nederlands Dagblad.

Met ongeveer dertig vrouwen en mannen zaten we vorige week bij elkaar: leden van de stuurgroep Nationale Synode en ‘sleutelfiguren’. Die sleutelfiguren komen uit allerlei kerken en groepen: migrantenkerken, de PKN, verschillende kerken van gereformeerde belijdenis, remonstranten, en nog veel meer: zo breed als protestants Nederland is. Het is de bedoeling dat zij aan contactpersonen uit hun kerkelijke gemeenschap een reactie vragen op het credo dat de stuurgroep heeft opgesteld. Wij hebben daarover met elkaar doorgesproken. Vooraf hebben we samen gezongen, naar de Bijbel geluisterd en gebeden.

Kan dat wel? Kun je wel met zoveel verschillende mensen rondom een credo zitten? Van links tot rechts is dat inmiddels ontkend. Van links: heel wat vrijzinnigen blijken geen behoefte te hebben aan een credo. Dat is veel te traditioneel en het sluit mensen uit. Van rechts: van orthodoxe zijde is in allerlei toonaarden gewaarschuwd dat met zo’n gezamenlijk getuigenis verschillen worden verdoezeld. Er zouden zelfs allerlei dwalingen in de tekst verborgen zitten, algemene verzoening en zo.

Persoonlijk
Ook aan mij persoonlijk zijn kritische vragen gesteld. Hans van der Jagt heeft in het tijdschriftNader Bekeken erkend dat in het credo dingen worden gezegd waarmee iedere gereformeerde het eens zal zijn. Maar hij legt mij de vraag voor of de gezamenlijke ondertekening ervan niet een eenheid suggereert die aan de verschillen voorbijgaat. We zeggen immers als ondertekenaars wel hetzelfde, maar geven er niet dezelfde inhoud aan. Hoe zouden anders een remonstrant, een pinksterman en een gereformeerde er samen hun handtekening aan kunnen geven?

Rob Visser stelt op de website gereformeerdblijven.nl zelfs dat ondertekening van het credo in strijd is met de ondertekening van de belijdenis.

Het is, denk ik, goed om een paar dingen duidelijk te stellen. Het credo verdoezelt geen verschillen. Het is niet een compromistekst. We zijn niet ergens halverwege elkaars opvattingen gaan zitten. Het is wel een consensustekst: hierover zijn we het eens, dit is wat we samen willen uitdragen in het Nederland van nu. Voor zover ik kan zien, is er niets mis met zoeken naar consensus. De kerkgeschiedenis kent een flink aantal navolgenswaardige voorbeelden daarvan.

Het formuleren van een consensus betekent niet dat je je eigen opvattingen opgeeft of verzwijgt

Eigen opvattingen
Het formuleren van een consensus betekent niet dat je je eigen opvattingen opgeeft of verzwijgt. Rob Visser zegt dat hij zijn handtekening niet geeft aan het credo, omdat hij niet wil zwijgen over kinderdoop, uitverkiezing en de Bijbel als het onfeilbare Woord van God. Het is heel mooi dat hij daarover niet wil zwijgen. Dat wil ik ook niet en dat doe ik ook niet, ook niet in situaties waarin ik op minder instemming kan rekenen dan in de veilige omgeving van gereformeerdblijven.nl . Maar betekent dat echt dat ik daarom niet mijn handtekening onder het credo kon zetten? Niemand heeft toch van mij gevraagd mijn overtuigingen op te geven. In deze tekst verwoorden we nu een keer waarover we het wel eens zijn.

En dat is niet weinig. Dat is voor ons als leden van de stuurgroep een van de verrassingen geweest bij het werken aan het credo: dat er zoveel was waarover we tot overeenstemming konden komen. Van luthers tot pinkster en van gereformeerd tot remonstrant konden we het eens worden over een trinitarisch geformuleerde belijdenis. Voor wie weet hoezeer het belijden van de Drie-eenheid onder druk staat in onze tijd, is dat niet minder dan een wonder. Op bepaalde punten konden we zelfs meer zeggen dan in de apostolische geloofsbelijdenis gebeurt, bijvoorbeeld over de zonde, de verzoening en ook over de Bijbel. We zijn er van harte dankbaar voor dat dat mogelijk was.

Waarheid
Bedoelen we er wel hetzelfde mee? Misschien niet altijd. We zullen er ook niet altijd dezelfde consequenties uit trekken. Maar een christen vertrouwt op de kracht van de waarheid. Als de waarheid beleden wordt, dan doet die waarheid zijn werk. Want de waarheid is maar niet een opvatting. Een opvatting kun je wantrouwen: wat zit erachter? Maar de waarheid is een Persoon, Jezus Christus. Waar zijn naam wordt beleden, is zijn Geest aan het werk. ,,Niemand kan ooit zeggen: Jezus is Heer, behalve door toedoen van de Heilige Geest”. (1 Kor. 12:3).

Een van de dingen die ik uit de vrijgemaakte traditie heb meegekregen, is het verlangen naar de eenheid van de kerk. En dan gaat het om een eenheid die onlosmakelijk samenhangt met de waarheid. Geen eenheid zonder waarheid. Geen waarheid zonder eenheid. Dat is nu precies waarom we elkaar gevonden hebben rondom dit credo.

Barend Kamphuis is een van de initiatiefnemers van de Nationale Synode en mede-opsteller van het credo.