NIEUWS

De preses van de Protestantse Kerk in Nederland, Gerrit de Fijter, wil dat er een nationale synode komt waaraan álle protestantse kerken deelnemen (Trouw, vrijdag 8 augustus). De tijd is rijp voor een proces van eenheid in verscheidenheid, stelt hij. En dan verwijst De Fijter naar de Synode van Dordrecht van 1618-1619. Hier maakt De Fijter wel een scherpe bocht in zijn pleidooi voor een veelkleurige kerk.

Misschien is de Synode van Dordt (waar het conflict tussen remonstranten en contraremonstranten werd beslecht) wel het anti-voorbeeld van wat de PKN-preses voor ogen staat bij de kerkvergadering waartoe hij oproept. De Synode van Dordt was een ernstige vergadering met een bittere uitkomst voor de verscheidenheid in de toenmalige protestantse kerk. Een van de resultaten was de uitsluiting van de remonstrantse predikanten; de handhaving van die beslissing was in de jaren die volgden niet altijd even zachtzinnig.

Er werd tijdens de synode van Dordrecht stevige taal gebeiteld in het fundament van de protestantse kerk in Nederland. De synode van Dordrecht was misschien vanuit theologisch en politiek oogpunt een triomf voor velen. Maar voor degenen die deze kerkvergadering bezien vanuit mededogen en mildheid, ligt het genuanceerder: er werden mensen uit de kerk gezet omdat zij een wat rekkelijker geloof hadden.

Toch wil ik zeker niet beweren dat De Fijter uit de bocht vliegt met zijn pleidooi voor een nieuwe nationale kerkvergadering. Integendeel: De soep wordt ook niet meer zo heet gegeten.

Het zou prachtig zijn als het de kerken in de 21ste eeuw lukt om bij elkaar te komen en met elkaar van gedachten te wisselen

zonder het oordeel te vellen over elkaars overtuiging.

Deze kerkvergadering zou niet de synode van het spreken en oordelen maar van het luisteren en leren kunnen zijn. Het zou de kerkenvergadering kunnen worden waarvoor toehoorders worden uitgenodigd vanuit maatschappelijke verbanden als Amnesty International, Warchild, het COC en zelfs het bedrijfsleven –opdat de kerken voorkomen dat ze de wereld alleen bezien vanuit de veilige ingekapselde overtuiging.

Vertegenwoordigers van politieke partijen zouden erbij moeten zijn. En laat het de vergadering wezen waarin niet slechts kerkelijke tobberigheid de boventoon voert, maar ook ruimte is voor een blijde boodschap.

Laat het de kerkvergadering zijn waarin migrantenkerken leren dat gastvrijheid meer is dan een koekje bij een kopje thee. Misschien zijn zelfs de rooms-katholieke, islamitische en joodse broeders en zusters bereid om als gast aan te schuiven aan de dis van deze nationale vergadering van protestantse kerken in Nederland.

Gerrit de Fijter, je mag me bellen. Ik meld me bij deze aan voor het organiserend comité van deze nationale synode.

Vier eeuwen na de Synode van Dordrecht kunnen we een nieuw fundament onder de protestantse kerken leggen, wanneer naast alle andere protestantse kerken in Nederland ook de erfgenamen van de 17se-eeuwse remonstranten en contra-remonstranten gezamenlijk een vergadering weten te beleggen waarin het pleidooi klinkt voor eenheid in het nodige, vrijheid in het niet-nodige en in alles de liefde.

Dat er dit keer een zegen klinkt over allen die deze synode verlaten.